Drachten
Transferium
Locatie
Opdrachtgever
Gemeente Smallingerland
In samenwerking met
Betha architecten
Uitvoering
Veenstra Beton Jistrum
De hoge flats, kantoorgebouwen en het Van der Valk hotel bepalen de schaal en maat van de omgeving van het transferium Drachten-Oost. In deze context dienden twee gebouwtjes te verrijzen met een minimaal programma van eisen, maar met een maximale herkenbaarheid. Het stedenbouwkundige/landschappelijke ontwerp en daarmee het bestemmingsplan was reeds vastgesteld. Alleen voor de gebouwtjes werd nog een architect gezocht.
Het onderliggende stedenbouwkundige ontwerp was gebaseerd op routing en aantallen en niet op aansluiting op de bestaande context. Of het dan nog zinvol is om de bestaande locatie te bezoeken, wanneer deze toch helemaal wordt gewijzigd, is dan vaak de vraag. Voor de ene architect voelt een bestaande context als een belemmering, voor de ander architect is deze juist een bron van inspiratie.
Bij het bezoeken van de plek viel natuurlijk eerst de schaal van de omgeving op: Grootschalige be-bouwing in een zee van groen. Een prachtig divers palet van grote volwassen bomen die helaas allemaal gekapt zouden moeten worden. Het voelde als een groot gemis, dat het stedenbouwkundige ontwerp daar op geen enkele wijze rekening mee had gehouden. Bij de eerste ontwerpbespreking werd dan ook geen ontwerp voor de wachtruimtes getoond maar wel een inventarisatie van de bestaande beplanting samen met een pleidooi om deze zoveel mogelijk te redden. Gelukkig viel de actie bij de gemeente in goede aarde en werd er de kans geboden om een schetsvoorstel te doen voor een nieuw stedenbouwkundig/landschappelijk plan. Dit voorstel moest natuurlijk wel passen binnen de al reeds vastgestelde bestemmingsplan kaders en voldoen aan dezelfde opstelplaatsen voor bussen, auto’s en fietsen als het bestaande plan. Tenslotte moest het binnen een week geregeld worden omdat de data voor de aanbesteding al waren vastgesteld.
Gelukkig werd het nieuwe ontwerp gelijk omarmd. Het getuigd dan ook van lef, dat de gemeente het aandurfde om binnen de strakke planning een dergelijke switch te maken. Niet alleen konden hiermee een aantal beeldbepalende bomen worden gered, het zorgde tevens voor een duidelijker context voor de bebouwing: niet twee wachtruimtes maar één gebouw met drie losse abri’s.
Gaandeweg het proces werd ook duidelijk dat er nog meer eisen en wensen waren. Eisen ten aanzien van de sociale veiligheid en wensen voor een kaartjesverkooppunt en toiletruimtes voor de passagiers.
Het uiteindelijke ontwerp bestaat uit twee opvallend grote bakstenen muren waarbinnen zich een verzameling aan ruimtes bevindt. In de muren zitten twee relatief kleine openingen die leiden naar een openbare binnenplaats. Deze binnenplaats biedt toegang tot alle ruimtes. Sommige zijn openbaar, sommige semi-openbaar en sommige alleen te gebruiken door de chauffeurs. Twee schuifhekken achter de muren zorgen er voor dat de binnenplaats ’s nachts eenvoudig af te sluiten is. Aan de noordzijde opent het gebouw zich met een groot raam dat de chauffeurs een duidelijk zicht biedt op de toegangswegen tot de Ureterpvallaat. Terwijl het balkon aan de zuidzijde de chauffeurs een plek biedt om te kunnen genieten van het zonnetje en een sigaretje. Om de herkenbaarheid van het gebouw te vergroten is ervoor gekozen om op de muren met de woorden Drachten en BUS te plaatsen. De witte, grijze en zwarte strengpersstenen zijn door de lokale steenfabriek Strating geleverd. De ruimtes tussen de muren zijn bekleed met bamboe, een materiaal dat duurzaam is en tegen een stootje kan. Uiteindelijk hebben al deze keuzes geleid tot een eigenwijs gebouwtje binnen een context van prachtige bomen.