Bierkaai

Locatie

Willemskade, Leeuwarden

Opdrachtgever

Gemeente Leeuwarden

Datum realisatie

december 2013

Genomineerd

Vredeman de Vriesprijs 2014

Op de route van het stationskwartier naar de binnenstad van Leeuwarden ligt een brug: de Prins Hendrikbrug. Ooit was de brug sierlijk, rank en beweegbaar, nu is hij breed en vast. Dit werd hij pas in de jaren zestig  toen Leeuwarden het Doorbraak-plan ontwikkelde, waarbij brede wegen dwars door het centrum moesten komen. Het plan werd gelukkig nooit uitgevoerd maar intussen was de Prins Hendrikbrug er al wel op uitgevoerd.

De brug vormt niet alleen de verbinding tussen de Prins Hendrikstraat en de Sophialaan, hij ligt ook in de Zuiderstadsgracht en haaks op de Willemskade. Ongeveer 100 jaar geleden was de Willemskade een roemruchte stoomschepenkade. Op de plek waar nu een aantal banken en het gerechtsgebouw staan stonden vroeger pakhuizen en was er het hoofdkantoor van rederij de Stânfries. Vanuit Leeuwarden werd de Friese Boter, kaas en meel  vervoerd naar de zeehavens: Groningen, Amsterdam, Rotterdam of Dordrecht, waarna het op een zeeschip naar Engeland, Amerika of Nederlands­Indië ging. Rederij Stânfries was dan ook met meer dan 120 schepen een begrip in Nederland.

Al jaren wordt er over gesproken: wat te doen met die “betonbak” van een Prins Hendrikbrug. Iedere wethouder zag  het als zijn persoonlijke uitdaging maar het had altijd te weinig prioriteit, want waarom zal je een brug vervangen die technisch nog goed is? Nu de gehele binnenstad opnieuw wordt ingericht  kon de huidige wethouder er niet meer omheen.  Geld voor een nieuwe brug is er niet, waardoor de volgende vraag ontstond: Ontwerp een tijdelijke kiosk op de prins Hendrikbrug met een duidelijke poortfunctie voor de vernieuwde binnenstad van Leeuwarden.

Daarbij had de gemeente tevens de wens,  dat met de bouw van de kiosk de relatie met het water – de Zuiderstadsgracht en de aangrenzende museumhaven- zo worden versterkt. Een torenhoge ambitie aan de voet van ook nog eens  de hoogste toren van Noord-Nederland.  Begonnen is met het zoeken naar de juiste, meest haalbare locatie. Waarbij de plek van het voormalige brugwachtershuisje als meest vanzelfsprekend werd ervaren. Ook is het voetpad hier het breedst waardoor er rond de kiosk een nieuw verblijfsgebied kan ontstaan. De stopkracht die een kiosk met zich meebrengt, zorgt ervoor dat voorbijganger zijn horizon verbreedt en kan genieten van de schepen in de museumhaven.

Daarnaast is er nog het bijna vergeten verhaal van de Stânfries. Geprobeerd is hierna te refereren door te kiezen voor geklonken staal voor de buitenzijde en een houten paneelbetimmering aan de binnenzijde. De kleppen refereren enerzijds aan de ambitie van de gemeente om de brug ooit weer beweegbaar te maken en anderzijds aan het laadruim van een schip. Tevens zorgen de kleppen voor een zekere zonwering en beschutting tegen regen en de valwinden die door de hoge toren worden veroorzaakt. Beide kleppen kunnen afzonderlijk worden geopend en gesloten, waardoor de kiosk bij weer en wind geopend kan blijven.