IJlst is één van de minst bekende steden van Friesland. Bezoekers varen, rijden, fietsen en lopen het letterlijk voorbij. Vanuit de bewoners ontstond dan ook de wens IJlst op de kaart te zetten door het bouwen van moderne stadspoorten in de vorm van bakens. Een bijzonder proces heeft geresulteerd in een “huisstijl” voor een gastvrij IJlst. Niet alleen in de vorm van een letter, kleur en materiaal voorstel. Maar ook door de bouw van welkomst-bakens en ontmoetingsplekken.

Door de gunstige ligging aan het water is IJlst in het verleden groot geworden door de watergebonden handel. In de karakteristieke panden wonen tegenwoordig veel forensen die weinig bijdragen aan de leefbaarheid. Er is leegstand, er wordt te hard gereden en gevaren en er zijn te weinig overnachtingen van toeristen. Passend binnen de context van de historische stad, het bescheiden karakter van haar inwoners en de openheid van het landschap is daarom gezocht naar middelen met stopkracht. Door de bewoners er in een vroeg stadium bij te betrekken, ontstonden er enerzijds nieuwe inzichten en anderzijds betrokkenheid en draagvlak. Het programma van eisen is gevormd door de inwoners van IJlst mee te nemen “op reis” door hun eigen stad. Door ook de lokale ondernemers bij de uitvoering te betrekken kon er veel meer gerealiseerd worden voor de €75.000 dan eerst gedacht was.

In een prachtig leeg landschap en binnen een cultuurhistorisch centrum bouw je het liefst niets. Toch bestond er een grote behoefte om de stad meer beleefbaar te maken. De speciaal hiervoor opgezette werkgroep wilde dit probleem oplossen door moderne stadspoorten te bouwen. Uit de workshops kwamen juist andere inzichten op tafel. Zo bleken de inwoners niet te weten waar hun stadshart zich bevindt. Dat er geen ontmoetingsplekken op of bij het water blijken te zijn. En dat de grote brug midden in het centrum als erg dominant wordt ervaren. Een ander belangrijk resultaat uit de workshop was de exacte locaties voor de stads-poorten; waar beslist men in IJlst te blijven. Deze uitgangspunten zijn uiteindelijk verwerkt in een ontwerp van een nieuwer steiger met westpoort en oostpoort, de vier “informatie” bakens en een zwart geverfde brug. Alles uitgevoerd in een kleur en materialisatie waardoor de context zo min mogelijk wordt aangetast. De nieuwe steiger als centrumaanduiding, de vier informatiebakens en een zwart geverfde brug, tezamen met een aantal nog uit te voeren maatregelen hebben uit-eindelijk geresulteerd in de visie voor een gastvrij IJlst.

In de visie worden niet alleen voorstellen gedaan voor nieuwe ingrepen maar hoe de stad wat kan worden opgeruimd. Een ambitieus project met een erg klein budget. Door het draagvlak van de bewoners (IJlst heeft zo’n 3000 inwoners) is er in de tussentijd al veel meer gerealiseerd dan vooraf ooit gedacht. De naam Ooitgedagt voor de tijdelijke workshopruimte in een leegstaande boekhandel, verwijst naar de beroemde IJlster schaatsfabriek Nooitgedagt. Nooitgedagt was een begrip in Nederland en misschien is met het sluiten van de fabriek ook iets van de identiteit van IJlst verloren gegaan. Door het project Ooitgedagt hebben we geprobeerd vorm te geven aan die identiteit.